Littekens
Littekens van acne of van een ongeluk?
Van onzichtbaar klein tot opvallend aanwezig en in alle mogelijke vormen: iedereen heeft er wel een, en elk litteken is uniek. De meeste mensen willen er gewoon vanaf. Maar welke behandeling kiest u best voor welk soort litteken, en wat mag u ervan verwachten?
Waar komen littekens vandaan?
Littekens worden gevormd na diepe beschadiging van de huid. Als alleen de opperhuid wordt beschadigd, bijvoorbeeld bij oppervlakkige schaafwonden, zullen geen littekens optreden. Als ook de dieper liggende lederhuid beschadigd is, zal de huid zich herstellen met achterlating van een litteken. Littekenweefsel bestaat uit collageen (bindweefsel) dat qua structuur afwijkt van het bindweefsel van een normale huid.
Ondanks alle medische ontwikkelingen is het nog niet mogelijk om een litteken helemaal te doen verdwijnen. Maar er zijn gelukkig verschillende manieren om het uitzicht en de textuur ervan te verbeteren. Met een littekenbehandeling kunt u starten zodra de wonde gesloten is. Zeker als het over laserbehandelingen (Fractora) gaat, kunt u er zelfs best zo snel mogelijk aan beginnen, omdat de behandeling dan minder invasief is.
Soorten littekens
Welke behandeling het beste resultaat oplevert, hangt nauw samen met het soort litteken. Naast ‘normale littekens’ – denk aan een fijn lineair litteken na een hechting of een litteken dat de vorm heeft van de oorspronkelijke wonde na een val – onderscheidt men nog “abnormale” varianten.
Hoe kunnen we littekens behandelen?
Behandeling van littekens stimuleert het herstelproces van de huid, waardoor snellere en betere resultaten behaald kunnen worden.
Camouflagetherapie
Bij de behandeling van atrofische littekens kan het enige tijd duren voordat het resultaat te zien is. Vooral op goed zichtbare plekken, zoals een litteken in het gezicht, wilt u dat dit niet opvalt. U kunt daarom in de tussentijd speciale camouflage make-up gebruiken die storende littekens nagenoeg onzichtbaar maakt. Uw huidcoach Angenies kan adviseren welke soort make-up hiervoor het meest geschikt is.
Smeren en masseren
Een hydraterende crème is vooral effectief door de massage waarmee u hem insmeert. Het is niet zozeer de crème maar wel de masserende beweging die de fibroblasten in de huid stimuleert, zodat u een mooier litteken krijgt. Massage is erop gericht de soepelheid van het weefsel te bevorderen. Zolang een wonde op een normale manier geneest, kunt u aan de slag met een hydraterende crème. Als we echter zien dat het met een litteken de verkeerde kant opgaat -als het bijvoorbeeld dik wordt – gaan we toch gespecialiseerde crèmes, vaak met siliconen, gebruiken.
Siliconencrème en -verband
Siliconencrème of een siliconenverband is de meest effectieve behandeling, zeker voor wie neigt naar lelijke littekenvorming. Het werkingsmechanisme van siliconenverbanden is wetenschappelijk voldoende aangetoond. Siliconen geven het litteken de beste kans om mooi te genezen, vooral in combinatie met de lichte druk die een verband uitoefent. De siliconenbehandeling zou de kwaliteit van het collageen verbeteren en de vochtbalans en huidstructuur herstellen. Siliconenproducten zijn te koop in de apotheek.
Drukverband bij brandwonden
Niet te verwarren met een siliconenverband, is een drukverband een louter aanspannend verband, of aanspannende kledij zoals een buikband of armkous. Het wordt vooral gebruikt bij tweede- of derdegraads brandwonden. Door druk uit te oefenen op het litteken wil men voorkomen dat er zich lelijke en vooral dikke littekens vormen. Een andere littekenbehandeling is compressie therapie. Door druk te leggen op het litteken wordt het vlakker en zachter. Dit doet u door middel van een spons, of bijvoorbeeld een elastisch drukverband. Het kan vier maanden tot twee jaar duren voordat u resultaat ziet. Drukverbanden zijn te koop in de apotheek.
Dermabrasie en Microdermabrasie
Dermabrasie en microdermabrasie zijn doorgedreven peelings die het bovenste laagje van de huid afpellen en het celvernieuwingsproces stimuleren. Hun werking op het vervagen van littekens is bekend. Soms wordt dermabrasie gecombineerd met een drukverband, als de schaafwonde opnieuw geneest met een teveel aan littekenweefsel. Als het litteken dan nog blijft terugkomen, kan enkel lasertherapie (Fractora) soelaas bieden.
Injecties met corisonen en Verapamil
Corticosteroïden worden soms ingespoten bij keloïdale littekens om het teveel aan bindweefsel weg te halen. Corticosteroïden injecties worden gezien als de standaard voor de behandeling van hypertrofische en keloïd littekens. Deze stoffen verminderen onder andere de ontsteking en littekenvorming. Soms wordt ook triamcinolone acetonide gebruikt en in ernstigere vormen een combinatiepreparaat met verapamil. Deze injectie wordt door de arts in het litteken zelf geplaatst. Op deze manier wordt voorkomen dat het geneesmiddel op andere plekken in het lichaam komt. Ondanks de hoge effectiviteit van deze behandeling, treedt er in 7 tot 50% van de gevallen een terugkeer van het litteken op. Dit is de reden dat deze vorm van behandeling vaak wordt gecombineerd met andere therapieën.
Injecties met fillers (hyaluronzuur)
Inspuitingen met fillers worden dan weer toegepast op atrofische littekens, waarbij de putjes opgevuld worden met hyaluronzuur of eigen vet. Hoewel beide stoffen door de huid weer afgebroken worden, gaat hyaluronzuur de opbouw van eigen collageen stimuleren. Hoe vaker u de behandeling krijgt, hoe minder frequent u op termijn moet terugkomen. In de eerste fase raden we drie behandelingen om de maand aan. Na een tijdje is een injectie per jaar voldoende. Ook voor meer informatie over injecties en behandelingen kunt u terecht bij uw huidcoach Angenies.
Plastische chirurgie
Correctieve plastische chirurgie wordt vooral aangewend om de functionaliteit van een lichaamsdeel te herstellen. Bij brandwonden aan de handen kan een patiënt de vingers soms niet meer bewegen, of door een litteken in de buurt van de mond trekt de lip scheef. Dan is plastische chirurgie de oplossing. De chirurg verwijdert het littekenweefsel en maakt een fijnere hechting om het uiteindelijke litteken minimaal te maken. Met plastische chirurgie verdwijnen de littekens nooit helemaal, ze worden wel fijner en daardoor minder opvallend.
Laser littekens weg
Door de huid op de nodige diepte te sublimeren worden fibrotische (litteken) vezels afgebroken en maken plaats voor opbouw van nieuw collageen en elastine. Op deze wijze verkrijgt men een vernieuwde huid welke een veel egalere en jongere uitstraling geeft.
Bij ‘jonge’ littekens wordt gebruik gemaakt van lasers met een heel lage energiedosering. Vandaar dat het belangrijk is dat u op tijd begint met de behandeling. Dat kan al zodra de wonde dichtgegroeid is of eventuele hechtingen verwijderd zijn.
Het effect treedt geleidelijk op en is maximaal drie maanden na de laatste behandeling. Het voordeel van deze lasertechniek is dat er vrijwel geen bijwerkingen zijn, er is geen verdoving nodig en de behandelde zone is vrijwel direct na de behandeling weer toonbaar. Er is ook geen intensieve nazorg nodig.
Voor de behandeling van hypertrofische, dikke littekens worden dezelfde lasers gebruikt maar aan een hoge energie: hierdoor schieten ze de bloedvaatjes in de lederhuid lek, waardoor onmiddellijk nadien paarse vlekken ontstaan. Actieve stoffen komen vrij die de overdreven bindweefselproductie doen afnemen. Een dikker litteken wordt hierdoor vlakker en soepeler. Eén enkele behandeling is niet genoeg om al uw littekens te laten verdwijnen, voor een goed resultaat heeft u 6 tot 8 behandelingen nodig, met een tussenpauze van 7 tot 14 dagen.
Conclusie: wacht niet te lang en laat uw litteken direct weglaseren zodra de wonde gesloten is. Hoe recenter en nieuwer het litteken, hoe gemakkelijker het is om het te vervagen en te verwijderen.
Neem contact op met uw huidcoach Angenies voor bijkomende informatie.
Tip van huidcoach Angenies Somers
Zolang een litteken gekleurd is, mag de zone absoluut niet aan de zon worden blootgesteld. U riskeert immers een lelijke, overdreven verbruining. Een bescherming met een zonnecrème met zeer hoge factor (minstens SPF 30) is daarom aangewezen. Als een litteken zich op een plaats bevindt van hoge trekkracht op de huid (bijvoorbeeld de bovenrug of de knie), dan moet u voorzichtig zijn met bepaalde bewegingen. Overdreven trekkracht op een recent litteken kan namelijk een verbreding van het litteken veroorzaken.
